Το παρόν άρθρο εντάσσεται στη θεματική “Data & AI Policy” του ODI Greece / ΕΕΛΛΑΚ. Αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας παρακολούθησης διεθνών εξελίξεων και προετοιμασίας συμμετοχικών πρωτοβουλιών διαβούλευσης στην Ελλάδα για τη χάραξη δημόσιας πολιτικής δεδομένων και τεχνητής νοημοσύνης με γνώμονα τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και τη δημόσια αξία.
Σε μια περίοδο αυξημένης πολιτικής ρευστότητας στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Open Data Institute (ODI) διοργάνωσε την εκδήλωση “Policy Roundtable: Post-Party Conference Briefing – What is next for Data & AI Policy”, με κεντρική ομιλήτρια τη Resham Kotecha, Global Head of Policy του ODI. Η εκδήλωση αποτέλεσε μια εις βάθος ανάλυση των πολιτικών σημάτων που προέκυψαν από τα συνέδρια των Εργατικών, Συντηρητικών, Φιλελεύθερων Δημοκρατών και Reform UK, εστιάζοντας στις κατευθύνσεις που θα διαμορφώσουν τη μελλοντική πολιτική για τα δεδομένα και την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI).
Πολιτικές μετατοπίσεις και νέες προτεραιότητες
Η Resham Kotecha ανέλυσε πώς οι τελευταίοι ανασχηματισμοί και οι προεκλογικές αναταράξεις έχουν φέρει την πολιτική δεδομένων στο επίκεντρο της δημόσιας ατζέντας. Οι διαφορές ανάμεσα στα κόμματα είναι υπαρκτές αλλά συγκλίνουν σε ένα βασικό σημείο: η διαχείριση των δεδομένων και της Τεχνητής Νοημοσύνης δεν είναι πλέον τεχνικό ζήτημα, αλλά θέμα κοινωνικής εμπιστοσύνης, διαφάνειας και δημοκρατικής λογοδοσίας.
Σύμφωνα με την ανάλυση του ODI:
Οι Εργατικοί επιδιώκουν να επαναπροσδιορίσουν την κοινωνική αξία των δεδομένων και να ενισχύσουν τη ρυθμιστική εμπιστοσύνη στην ΤΝ.
Οι Συντηρητικοί εστιάζουν στη στήριξη της καινοτομίας και των αγορών δεδομένων, με γνώμονα την ανταγωνιστικότητα.
Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες δίνουν έμφαση στη δεοντολογία και τη συμμετοχή των πολιτών, ενώ το Reform UK προτείνει απλούστερα ρυθμιστικά σχήματα.
Παρά τις διαφορετικές οπτικές, κοινή είναι η αναγνώριση ότι η πολιτική για τα δεδομένα και την ΤΝ θα αποτελέσει στρατηγικό άξονα της επόμενης κυβέρνησης.
Η οπτική του ODI: Δημόσια αξία, συμμετοχή και λογοδοσία
Η Resham Kotecha τόνισε πως η χάραξη πολιτικής για τα δεδομένα δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στην τεχνολογική εξέλιξη, αλλά πρέπει να συνδέεται με τις αρχές της διαφάνειας, της κοινωνικής κινητικότητας και της ίσης πρόσβασης στη γνώση.
Αυτό προϋποθέτει:
ανοικτά και διαλειτουργικά δεδομένα που υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον,
συμμετοχή των πολιτών και της κοινωνίας των πολιτών στη διαμόρφωση πολιτικών,
διαφάνεια και λογοδοσία στα συστήματα ΤΝ και στους αλγοριθμικούς μηχανισμούς που επηρεάζουν αποφάσεις.
Η εκδήλωση αποτέλεσε επίσης ευκαιρία για τη συλλογή ιδεών που θα ενσωματωθούν στα “manifesto asks” του ODI ενόψει των επερχόμενων βρετανικών εκλογών — ένα σύνολο συγκεκριμένων προτάσεων πολιτικής που επιδιώκουν να διασφαλίσουν τη χρηστή διακυβέρνηση δεδομένων σε όλα τα επίπεδα.
Η σημασία για την Ελλάδα και το ODI Greece / ΕΕΛΛΑΚ
Η εμπειρία του ODI στο Ηνωμένο Βασίλειο προσφέρει πολύτιμα διδάγματα και για την ελληνική δημόσια πολιτική δεδομένων και ΤΝ. Το ODI Greece, πρωτοβουλία που υποστηρίζεται από την ΕΕΛΛΑΚ, συμμετέχει ενεργά στη συζήτηση για τη διαμόρφωση ενός ανοικτού, δημοκρατικού και υπεύθυνου οικοσυστήματος δεδομένων στη χώρα μας.
Οι διεθνείς εξελίξεις δείχνουν ότι η επόμενη φάση πολιτικής για την ΤΝ δε θα αφορά μόνο την καινοτομία, αλλά και το ποιος ωφελείται, ποιος συμμετέχει, και πώς διασφαλίζεται η εμπιστοσύνη των πολιτών. Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει πέρα από τη συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές οδηγίες, υιοθετώντας ένα ολοκληρωμένο εθνικό πλαίσιο για τη δημόσια αξία των δεδομένων και τη διαφανή χρήση της ΤΝ στον δημόσιο τομέα, την εκπαίδευση και την κοινωνία.
Επόμενα βήματα για το ODI Greece
Στο πλαίσιο της στρατηγικής του ODI Greece / ΕΕΛΛΑΚ, το παράδειγμα του ODI UK μπορεί να αξιοποιηθεί σε τρεις βασικές κατευθύνσεις:
Χάρτης πολιτικής για δεδομένα και ΤΝ στην Ελλάδα Δημιουργία ενός policy radar που θα χαρτογραφεί τις πολιτικές δηλώσεις, ρυθμίσεις και πρωτοβουλίες των ελληνικών κομμάτων σχετικά με τα δεδομένα και την ΤΝ, με στόχο τη διαφάνεια και την ενημέρωση των πολιτών.
Διαβούλευση με τη συμμετοχή πολιτών και φορέων Οργάνωση ενός ελληνικού Policy Roundtable με τη συμμετοχή εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών, της ακαδημαϊκής κοινότητας και της δημόσιας διοίκησης, ώστε να προσδιοριστούν κοινές αρχές για την πολιτική δεδομένων και ΤΝ.
Διαμόρφωση “Manifesto for Data & AI in Greece” Συγκρότηση ενός συνόλου τεκμηριωμένων προτάσεων πολιτικής που θα παρουσιαστούν στα δημοκρατικά κόμματα, με στόχο τη χάραξη μιας μακροπρόθεσμης εθνικής στρατηγικής για τη διακυβέρνηση δεδομένων και ΤΝ.
